Koronavirüsün etkili olduğu 2020 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 1.8 büyüdü. Geçen yılın son çeyreğindeki büyüme beklentilerin altında yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. Böylece Türkiye geçen yılın tamamında yüzde 1.8’lik büyüme ile G-20 ülkeleri içinde Çin’le birlikte büyüyen ülkeler arasında yer aldı. Çin, 2020’de yüzde 2.3 büyüdü.
Türkiye 2020’nin tamamında yüzde 1.8’lik büyüme yakaladı. Geçen yılın son çeyreğindeki büyüme ise yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. Türkiye yıllık büyümesi ile G-20 ülkeleri arasında Çin ile birlikte büyüme yakalayabilen iki ülkeden biri oldu. Yıllık bazda yüzde 1.8’lik büyümeye rağmen kişi başı gelir geçen yıla göre geriledi ve 8 bin 599 dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre büyümede sanayi ve vatandaşın tüketim harcamaları etkili oldu. Üretim yöntemiyle GSYH hesabına göre sanayi 2020 son çeyreğinde yüzde 10.3 büyüyerek ekonomiye 1.98 puanlık katkı verdi. Yüzde 5.9’luk büyümenin yaklaşık 2 puanı sanayi üretiminden geldi. İmalat sanayinde büyüme yüzde 10.5 olarak belirlendi. 2020 yılının tamamında ise sanayi üretimindeki büyüme yüzde 2.03 oldu. Tarım sektörü son çeyrekteki yüzde 4 artışı ile ekonomik büyümeye 0.21 puanlık katkı sağladı. Yıllık bazda tarımdaki büyüme yüzde 4.8 oldu. Üçüncü çeyrekte bankaların verdiği düşük kredi faizleriyle canlanan inşaat sektörü son çeyrekte yüzde 12.5 daraldı. Bu daralma genel ekonominin 0.76 puan küçülmesine neden oldu. İnşaat sektörü 2020’de ise yüzde 3.5 daraldı.
HİZMETLERDE DARALMA
Türkiye 2020’nin tamamında yüzde 1.8’lik büyüme yakaladı. Geçen yılın son çeyreğindeki büyüme ise yüzde 5.9 olarak gerçekleşti. Türkiye yıllık büyümesi ile G-20 ülkeleri arasında Çin ile birlikte büyüme yakalayabilen iki ülkeden biri oldu. Yıllık bazda yüzde 1.8’lik büyümeye rağmen kişi başı gelir geçen yıla göre geriledi ve 8 bin 599 dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre büyümede sanayi ve vatandaşın tüketim harcamaları etkili oldu. Üretim yöntemiyle GSYH hesabına göre sanayi 2020 son çeyreğinde yüzde 10.3 büyüyerek ekonomiye 1.98 puanlık katkı verdi. Yüzde 5.9’luk büyümenin yaklaşık 2 puanı sanayi üretiminden geldi. İmalat sanayinde büyüme yüzde 10.5 olarak belirlendi. 2020 yılının tamamında ise sanayi üretimindeki büyüme yüzde 2.03 oldu. Tarım sektörü son çeyrekteki yüzde 4 artışı ile ekonomik büyümeye 0.21 puanlık katkı sağladı. Yıllık bazda tarımdaki büyüme yüzde 4.8 oldu. Üçüncü çeyrekte bankaların verdiği düşük kredi faizleriyle canlanan inşaat sektörü son çeyrekte yüzde 12.5 daraldı. Bu daralma genel ekonominin 0.76 puan küçülmesine neden oldu. İnşaat sektörü 2020’de ise yüzde 3.5 daraldı.
HİZMETLERDE DARALMAhttps://cdcdaebe58fa784e10c1ee1a913a58a2.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-37/html/container.htmlhttps://cdcdaebe58fa784e10c1ee1a913a58a2.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-37/html/container.html
Koronavirüs döneminde en fazla sıkıntının yaşandığı hizmetler sektöründe son çeyrekte yüzde 4.6’lık büyüme yakalandı. Dördüncü çeyrekteki bu büyüme ekonomiye 1.11 puanlık katkı sağladı. Hizmet sektöründe yılın tamamında yüzde 4.3 daralma yaşandı. Üçüncü çeyrekte kredi genişlemesinin etkisiyle daralmanın şiddetini azaltan finans sektörü sıkı para politikasının etkisiyle yılın son çeyreğinde yüzde 9.2 büyüdü. Bu büyümeden ekonomiye 0.34 puan katkı geldi. Finans sektörü yılı yüzde 21.4 büyüme ile tamamladı. Bilgi-iletişim sektörü son çeyrekte yüzde 15.1 büyürken, büyümeye 0.53 puanlık katkı sağladı. Hizmet sektörü gibi pandemiden olumsuz etkilenen idari destek ve hizmet faaliyetleri yılın tamamında yüzde 5.2 daraldı. Gayrimenkul sektörü yüzde 2.9 büyürken, kamu yönetimi ise son çeyrekteki yüzde 6.2 büyümesiyle ekonomiye 0.62 puan katkı verdi.
TÜKETİME DEVAM
Harcamalar yöntemiyle GSYH hesabına göre vatandaşın tüketimi yılın son çeyreğinde yüzde 8.2 artarken, ekonomiye katkısı 4.71 puan oldu. Yılın son çeyreğindeki yüzde 5.9’luk büyümenin yaklaşık yüzde 80’i vatandaşın tüketim harcamalarından kaynaklandı. Yıl boyunca otomobil gibi dayanıklı tüketim mallarına yönelik talebin son çeyrekte de devam ettiği anlaşıldı. Vatandaşın tüketimi yılın tamamında yüzde 3.2 büyüdü. Son çeyrekte yüzde 6.6 büyüyen devletin tüketim harcamaları ekonomiye 1 puanlık katkı sağladı.
GÜÇLÜ ARTIŞ
Toplam yatırımlardaki yüzde 10.3’luk artış da büyümeyi 2.58 puan etkiledi. İnşaat yatırımlarında son çeyrekte yüzde 14.7 daralma yaşansa da makine ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 38.7’lik güçlü artış yatırımlardaki hızın korunmasını sağladı. İthalat son çeyrekte yüzde 2.5 büyüdü ve ekonomiyi 0.61 puan daraltıcı etki yaptı. İhracat 2020’nin tamamında yüzde 15.4 daralırken ithalat yüzde 7.4 büyüdü. Stoklardan ise büyümeye 1.9 puanlık düşürücü etki geldi.
KİŞİ BAŞI GELİR 8 BİN 599 DOLAR
Geçen yıl kişi başına gelir 8 bin 599 dolar oldu. Dolar bazında bir önceki yıl olan 2019’da kişi başı gelir 9 bin 213 dolardı. Bir önceki yıla göre kişi başı milli gelir 614 dolar azaldı. Böylece kişi başına gelirde 2007 yılının gerisine düşüldü. 2020 yılında kişi başına GSYH cari fiyatlarla 60 bin 537 TL oldu. Milli gelir 2020’de 717 milyar dolar oldu, 2019 yılında 760.7 milyar dolardı.
